"Nie pytajcie mnie, kim jestem..." Michel Foucault dzisiaj

Propozycja powstania tego tomu wiąże się z jawną dysproporcją między żywością, temperaturą i trwałością dyskusji wokół Michela Foucaulta w Ameryce i w Polsce. Uświadamiamy sobie grzech zaniedbania, jakiego dopuszcza się w stosunku do niego polska humanistyka. Nie znaczy to, że prezentowany tom może nadrobić dotkliwe braki czy rozwiać otaczającą go ogólną senność intelektualną. Ma on być w moim zamierzeniu jedynie zbiorową, interdyscyplinarną próbą zmierzenia się z wyzwaniem, jakie nam zostawił w swoich pracach - wyzwaniem, na które odpowiadają tu filozofowie, historycy, kulturoznawcy, socjologowie i estetycy. Pytanie o polski, amerykański (i francuski) kontekst Foucaulta jest pytaniem kluczowym. Rzecz jasna stosunkowo dużo (z naszej perspektywy) pisze się i dyskutuje o Foucaulcie we Francji; jednak dzisiejszy oddźwięk amerykański jest nieporównywalnie większy i różnice te dotyczą nie tylko jego, ale i Jacąuesa Derridy, Jean-Franęois Lyotarda czy Jean Baudrillarda. Tam czyta się ich z wypiekami na twarzy, tam wydaje się ich w masowych, tanich nakładach i wreszcie tam słucha się ich wykładów wygłaszanych na trwających całe lata gościnnych profesurach. Powiedzą złośliwi, że Ameryka jest zawsze opóźniona w stosunku do kontynentalnej Francji, w której myśl wymienionych nie wywołuje już, albo wręcz nigdy nie wywoływała takich emocji... Jest jednak coś autentycznego w amerykańskiej fascynacji najnowszą myślą francuską; fascynacji tej nie oddają prezentowane tu w pierwszej części teksty, bowiem pochodzą one od autorów z innego pokolenia, jednak gdyby nie ona, jak przypuszczam, być może nie zaprzątaliby oni sobie głowy foucaultowskimi dylematami... Francja, zafiksowana po wojnie na idei „mistrza myślenia”, zastępowanego coraz to nowszym mistrzem wraz z nadejściem kolejnej mody, nie bardzo rozumie i nie bardzo chce zrozumieć amerykańskie oczarowania. „Książka - niewielkie wydarzenie, poręczny drobiazg”, powiadał Foucault. Chciałbym, aby prezentowany tom stał się takim poręcznym drobiazgiem dla czytających go dzisiaj, w Polsce; chciałbym, aby stał się zachętą do czytania jego tekstów, analizowania jego propozycji, potwierdzania jego racji albo wykazywania jego pomyłek